FHHNC

Familiaire hypomagnesiemie met hypercalciurie en nefrocalcinose (FHHNC) is een zeldzame aandoening waarbij er magnesium- en calciumverlies via de urine optreedt. De ziekte wordt veroorzaakt door mutaties in de genen die coderen voor de eiwitten claudine 16 of claudine 19 (CLDN16, CLDN19). Claudines zijn transporteiwitten in de tubuli die het mogelijk maken om zouten en mineralen op te nemen. Claudine 16 en 19 bevinden zich in de lis van Henle, waar zij o.a. de paracellulaire reabsorptie van de mineralen magnesium en calcium mogelijk maken.

Kenmerken en symptomen

Mutaties in de claudine 16 of 19 genen verstoren de reabsorptie van magnesium en calcium in de lis van Henle en veroorzaken zo verlies van magnesium en calcium via de urine. Hoewel een hypomagnesiemie verschillende klachten kan geven zoals spierzwakte en spiertrillingen/trekkingen, staan deze bij de meeste patiënten met FHHNC niet op de voorgrond. Patiënten met FHHNC presenteren zich meestal op jonge leeftijd met urineweginfecties, polydipsie en polyurie. Andere veel voorkomende problemen zijn het ontstaan van nefrocalcinose en nefrolithiasis. Patiënten met een mutatie in de claudine 19 genen kunnen ook ernstige oogafwijkingen hebben. Verder wordt er in de meeste een (secundaire) hyperparathyreoidie gezien en ontwikkelen de meeste patiënten chronische nierschade door de calcificaties in de nier.

Overerving

FHHNC is een erfelijke ziekte, die autosomaal recessief overerft.

Diagnose

De diagnose FHHNC wordt gesteld op basis van genetisch onderzoek, waarbij twee mutaties in hetzij CLDN16 of CLDN19 kunnen worden aangetoond.

Behandeling

De genetische oorzaak van FHHNC kan niet worden behandeld. De behandeling bestaat daarom uit het behandelen van de zout- en mineraalstoornissen en is gericht op het voorkomen of behandelen van klachten en complicaties. Patiënten zullen levenslang hoge doseringen magnesiumtabletten moeten slikken en eventueel medicijnen die de calciumuitscheiding verminderen en/of de kans op nierstenen en nefrocalcinose verminderen, zoals thiazidediuretica.

Prognose

FHHNC is een chronische aandoening. De prognose verschilt tussen patiënten. Gemiddeld zal een derde van de patiënten met FHHNC op de leeftijd van 15 jaar al ernstig nierfalen hebben ontwikkeld waarvoor uiteindelijk nierfunctievervangende behandeling noodzakelijk is.